Maatschappelijke meerwaarde door architectuur: Een diepe duik in onze drijfveer
Laatst sprak ik voor een groep ondernemers, en men vroeg me te praten over mijn passie als architect. Dit zette mij aan het denken over wat nu de samenhangende drijfveer van ons werk is.
“Architectuur helpt” hebben wij ooit als kernthema voor ons werk gekozen. Dit gaat primair over onze missie als architect. Wij zien het als onze taak met de gebouwen die we maken iets bij te dragen. Aan de doelstelling van de opdrachtgever, aan het geluk van de bewoner of gebruikers maar zeker ook aan de directe omgeving. Uiteindelijk gaat het over het maken van goede gebouwen. Gebouwen die ontworpen zijn om hun functie goed te kunnen vervullen. Gebouwen waarin gebruikers zich prettig voelen en fijn kunnen leven of werken. Maar het gaat ook over duurzaamheid en flexibiliteit zodat gebouwen lang meegaan en een bijdrage leveren aan de energietransitie. Daarnaast is het van belang dat nieuwe gebouwen zich voegen in hun omgeving en hier stedenbouwkundig iets aan toe voegen. ‘Alsof het er altijd al heeft gestaan’ is daarbij een mooi compliment. Wat ons drijft als architect is dus het creëren van maatschappelijke meerwaarde met architectuur.
Bovenstaande stelling is het mooist te illustreren aan de hand van ons werk. Neem bijvoorbeeld het herbestemmingsproject rondom de Bernarduskerk in Made. Toen het besluit viel de kerk buiten gebruik te stellen, vroegen Breda Bouw en BOEi ons om mee te denken over een herbestemming. Het resultaat was het ‘Sociaal Cultureel Dorpshart Made’. Dit herbestemmingsproject hield in dat het bestaande cultureel centrum De Mayboom naar de kerk verplaatste, waarna de Mayboom plaatsmaakte voor twee appartementengebouwen. Ook de kloosterkapel en de pastorie kregen nieuwe functies. Een deel van de omliggende tuin werd openbaar, wat resulteerde in een parkomgeving. Belangrijk was de co-creatie met de inwoners, wat een breed gedragen plan opleverde dat inspeelde op de behoeften en de historie van het dorp.
In Geertruidenberg realiseerden we in 2020 verpleeghuis De Riethorst, in samenwerking met Mijzo. Onze gedeelde visie was ‘zo gewoon mogelijk wonen’, waarbij de overgang van thuis naar het verpleeghuis minimaal zou zijn. Dit resulteerde in een ontwerp dat meer op een buurt leek dan op een traditioneel verpleeghuis. Door te kiezen voor individuele woningen en gemeenschappelijke ‘buurtkamers’ op de begane grond, creëerden we een omgeving die zowel bewoners als omwonenden uitnodigde tot interactie. Dankzij deze vernieuwende aanpak zagen we positieve veranderingen: minder agressie, verminderd medicijngebruik en algemeen meer welzijn onder de bewoners. Het toont de kracht van goed overwogen architectuur en samenwerking.
Het is dus mooi dat je als architect deze impact kunt hebben. We doen dit natuurlijk niet alleen maar samen met bevlogen opdrachtgevers die hun eigen dromen hebben. Onze taak? Deze visies te begrijpen, te omarmen en te vertalen naar architectonische ontwerpen die echte maatschappelijke meerwaarde bieden.